Terre des Hommes Dorpentocht Walcheren.





Let op: onderstaande tekst gold voor de dorpentocht 2013!

Thema 2013: "Kunst op Walcheren"

Afwisselend als het landschap!

Kunstroutes, wie heeft er nog niet van gehoord? Misschien moet ik vragen: Wie heeft er nog nooit eens aan deel genomen? Voor elke plaats, elke streek die zich wil promoten, lijkt het een prima middel om bezoekers te trekken: mensen van eigen bodem en van verder weg. Allen hiphoppen van de ene plek naar de andere. Schilderijen hier, beelden daar, keramiek ginds en kunst overal.

Het moest er een keer van komen. Een kunstroute in het kader van de dorpentocht. In de afgelopen jaren koos de organisatie voor het werken met thema’s. Akkerranden, molens, kerken, landschap, landwater, Tweede Wereldoorlog, wat kwam er niet allemaal voorbij! Dit jaar is het thema dus kunst. De organisatie van de tocht is erin geslaagd op 8 van de 11 stempelposten uitingen van kunst te laten zien. En misschien weet ik het nog niet, kwam er intussen nog een kunstpost bij! Maar voor wie eigenlijk? Je bent toch gekomen om te fietsen. Een kijkje nemen in een bunker, al fietsend een watergang met bijzondere vogels meepikken, met eigen ogen zien hoe het water uit de polder wordt gepompt, dat kan nog. Maar kijken naar kunst?

Aan mij de taak ervoor te zorgen dat je dat vandaag tenminste één keer doet. Ik ga daarvoor met je in sneltreinvaart de fietsroute langs. Fietsend doe je dat straks op je gemak en ondertussen maak je je keuze(s). Zet vooraf wel uit je hoofd dat kunst alleen iets verhevens is, thuishorend in grote statige en zwaar beveiligde gebouwen. Zeker, verheven kan kunst zijn, maar je vangt met dat begrip niet alle kunst. Net zo min trouwens als mij dat lukt met de begrippen die ik hanteer.


Sfeer is het eerste. We proeven die op dat prachtige pleintje in Middelburg, de Vismarkt. Sfeer hangt er door de manier waarop Galerie “T” het pleintje heeft aangekleed en gevuld met kunstobjecten; door de uitnodigende houding van het kussende meisje. Je mag, zoals heel veel toeristen dat voor je deden, met haar op de foto. Op weg naar de volgende stempelpost rijd je door een deel van de Mortiere. Je zou wensen dat er hier en daar beelden verrijzen, als in Vlissingen. Het zou sfeer verhogend zijn. Misschien moeten we geduld hebben en gebeurt het als de bewoners willen uitdrukken in wat voor wijk ze wonen.


Je zou onder de indruk kunnen raken van de portretten van bekende Nederlanders, van de tentoonstelling van Super A en van de plafonschildering in de theaterzaal…we zijn inmiddels aangekomen in Theater De Wegwijzer in Nieuw- en St. Joosland. Je kunt er ook het advies van Arnout en Trudi volgen en een bezoek brengen aan het Museum van de Verbeelding in de tuin. “Mensen vinden dit rariteitenkabinet zo leuk!”

Verbeelding, het woord is gevallen. Bekijk in het Dorpshuis van Ritthem de schilderijen van Jan de Visser en zie met welke ogen hij het landschap bekijkt (en vervolgens verbeeldt) waar u doorfietst.


Alle eeuwen door hebben mensen geprobeerd uitdrukking te geven aan hun gevoelens. Gevoelens die samenhangen met wat hun in het dagelijks leven overkomt. Gevoelens die hebben te maken met het zoeken naar een zin achter dat dagelijks bestaan. Ga in de kerk van Oost-Souburg op zoek naar die gevoelens in het werk van de kunstenaars die er exposeren.


Aan hun verlangen de eigen beeltenis door te geven aan het nageslacht danken we de mooist portretten van staalmeester, kooplieden en burgemeesters uit bijvoorbeeld onze Gouden Eeuw. Is die behoefte aan vastleggen, documenteren ook de drijfveer van hen die in de oude plaatwerkerij van de Koninklijke Maatschappij De Schelde werken aan het Panorama Walcheren? Groots en meeslepend moet de aanblik van de Walcherse kust worden: voor wie van buiten komt of voor het nageslacht van wie er nu wonen. Om het te laten zien: Zo zag het eiland er vanuit zee bezien ooit uit!


Een groot verschil met het werk van Cisca Dek, gekenmerkt door ambachtelijkheid. Zij maakte studie van het schilderen van ikonen. Haar werk is te zien bij stempelpost Sint-Anthonijshoek in Koudekerke.


Nog één begrip (om “kunst” sluipenderwijs te benaderen) kon ik tot nu toe niet plaatsen: toegepaste kunst. Een term voor objecten waaraan artisticiteit en creativiteit ten grondslag liggen, maar die overduidelijk bedoeld zijn voor dagelijks gebruik. Ook de term design wordt er wel voor gebezigd. Op de stempelpost Warstaal in Grijpskerke zijn unieke meubelen te zien, gemaakt van gebruikte materialen, veelal eikenhout uit treinwagonvloeren. Uniek, want wie hier een tafel koopt, weet: Daarvan bestaat er maar één! Verder wordt op deze stempost demonstraties gegeven over het maken van wasmodellen voor bronzen beelden en het prepareren van dieren. Daarmee heb ik dan ook het begrip kunstproces nog maar even meegenomen.


Door de snelheid van mijn rondgang vergat ik je misschien attent te maken op een verwijzing naar een volgende kunstroute die wellicht hier en daar is te vinden. Want zo gaat dat in het leven: kunstroute hier, kunstroute daar, kunstroutes overal. Even afwisselend als de kunstvormen die je kunt tegenkomen, is het landschap waar je doorheen fietst. Dat ga ik nu niet beschrijven, maar voor één onderdeel eruit vraag ik toch je aandacht. Het is het prachtige, bijna onnatuurlijk aandoende polderlandschap na Nieuw- en St Joosland. Geniet ervan!

Chris Stronks
Versie 20131120